Η πανδημία του Covid-19 αποτελεί μία παγκόσμια απειλή, οι συνέπειες δε από την πανδημία είναι καταστροφικές όχι μόνο για την υγεία των ανθρώπων και τα εθνικά συστήματα υγείας αλλά και για την παγκόσμια οικονομία. Πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα συγκλίνουν στο ότι η αυξημένη συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα προωθεί σημαντικά στην εξάπλωση και επιθετικότητα της νόσου, δοθέντος ότι οι μεγαλουπόλεις με υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης παρουσίασαν το μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων και θανάτων. Η αστικού και βιομηχανικού τύπου ατμοσφαιρική ρύπανση είναι το γενεσιουργό αίτιο της κλιματικής αλλαγής, προκαλεί δε σοβαρές δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία και απειλεί την ίδια τη ζωή.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση και το φαινόμενο του θερμοκηπίου, με την υπερθέρμανση του πλανήτη που προκαλούν κλιματική αλλαγή, απειλούν άμεσα το οικοσύστημα και την βιοποικιλότητα, καθώς αλλοιώνουν την ποιότητα του αέρα, της τροφής και του νερού. Η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν επιδεινώνει μόνο τις ήδη γνωστές δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία και στη ζωή από συνήθεις ατμοσφαιρικούς ρύπους, αλλά προκαλεί και σοβαρότερες επιγενετικές διαταραχές, ανεξάρτητες των μηχανικών τρόπων τοπικής αποκατάστασης του μικροκλίματος.
Οι τουριστικές δραστηριότητες αποδίδουν ρύπους ισοδύναμους με το 1/3 του αποτυπώματος άνθρακα που δημιουργούν οι κάτοικοι από την κατανάλωση τροφίμων σύμφωνα με μελέτη του Global Omnium, ενώ η γεωργία – κτηνοτροφία αποτελεί το 25% των παγκόσμιων αερίων ρύπων, καθώς στην Ε.Ε. το 71% των αγροτικών εκτάσεων χρησιμοποιείται για παραγωγή ζωοτροφών, γι’αυτό και προτείνεται η εφαρμογή της εφυούς γεωργίας και των έξυπνων βιώσιμων πόλεων. Η μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050 αποτελεί πλέον ειλημμένη δέσμευση της χώρας μας, αφενός σε διεθνές επίπεδο, στο πλαίσιο της υλοποίησης των 17 στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ και την συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και αφετέρου η Ευρωπαΐκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal), η οποία προβλέπει βάσει του προτεινόμενου νέου ευρωπαϊκού κλιματικού νόμου, που μετατρέπει την πολιτική δέσμευση σε νομική υποχρέωση, αλλά και σε εθνικό επίπεδο, η κυβερνητική απόφαση για την παύση λειτουργίας όλων των λιγνιτικών μονάδων έως το 2028. Η υλοποίηση όλων αυτών των φιλόδοξων δεσμεύσεων συνεπάγεται δραστικές αλλαγές όχι μόνο στην παραγωγή αγαθών για την παροχή υπηρεσιών, στον τρόπο που μετακινούμαστε και καταναλώνουμε, αλλά και στην οικονομία των τοπικών κοινωνιών.
Η υπάρχουσα σημαντική ανισοκατανομή μεταξύ διακρατικών διαφορών στις πηγές εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και στις δυσμενείς επιδράσεις στην υγεία οφείλει να αποκατασταθεί, με πολιτικές πρωτοβουλίες.Είναι φανερό πλέον ότι εγκαινιάστηκε η εποχή της κλιματικής αλλαγής, που θα αποτελέσει ακρογωνιαίο λίθο για την άσκηση της ιατρικής στον 21ο αιώνα.
Επιβάλλεται κάθε προσπάθεια προκειμένου να ληφθούν κατάλληλα μέτρα αποκατάστασης της κλιματικής ισορροπίας, ως απαραίτητη συνθήκη διατήρησης της ζωής στον πλανήτη, καθόσο η ανθρώπινη κοινωνία διεκδικεί οικολογική και κοινωνική βιωσιμότητα με ηθική επιταγή την προστασία των πλέον ευάλωτων ομάδων.
Η επιτυχία της Δίκαιης Μετάβασης προϋποθέτει μια ολιστική προσέγγιση καθώς και συνεργασία και ενεργό συμμετοχή των άμεσα ενδιαφερομένων και των τοπικών κοινωνιών και μόνο αν υπάρξει κοινωνική και πολιτική συναίνεση, η Δίκαιη Μετάβαση θα έχει ελπίδες για επιτυχή έκβαση και με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό και Εθνικό ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αλλά και εφαρμογή πολιτικών κυκλικής οικονομίας με την ίδρυση Πράσινων Δεξαμενών Σκέψης (Green Think Tank).
Προφανώς, το εμβόλιο και όποια ανοσία της αγέλης, είναι κομβικά σημεία στην αλλαγή της διάθεσης για ταξίδι, που αποτελεί κυρία προϋπόθεση για την ελεύθερη διακίνηση των ανθρώπων, έστω και με συγκεκριμένα μέτρα, όπως το άνοιγμα και το κλείσιμο των αγορών ή η επιβολή καραντίνας για αποκατάσταση της ψυχολογίας με τη ζήτηση να έχει περισσότερο “ν shape” από “u shape”, δηλαδή θα είναι απότομη. Το ταξίδι είναι ενσωματωμένο στην κουλτούρα του Δυτικού κόσμου για να νιώσουν ασφάλεια, όπως στην Ελλάδα που είναι μια πολύ ωραία χώρα με εξαίρετο βιοκλίμα και περιβαλλοντική ευαισθησία για να ζει κανείς, αλλά είναι και μια πολύ ωραία χώρα για να κάνει διακοπές, να περνάει μεγαλύτερα διαστήματα αν οι υποχρεώσεις του το επιτρέπουν, ακόμη και να δουλεύει εξ αποστάσεως ή και να σπουδάζει.